ธรรมะหรรษา

พระคุณแม่ทดแทนไม่รู้หมด

กาลครั้งหนึ่งไม่นานเท่าไหร่ ณ ต้นไม้ใหญ่ท้ายหมู่บ้าน มีเด็กชายคนหนึ่งเดินหงุดหงิดอยู่คนเดียว ปากก็บ่นไปว่า "ใช้อยู่ได้ วัน ๆ ใช้ทำโน่นทำนี่ เดี๋ยวให้ถูกบ้าน เดี๋ยวให้ล้างจาน โอ้ย...เบื่อ ๆ ๆ" เดือดร้อนถึงเทพผู้ให้กำเนิด ซึ่งเป็นผู้จัดให้เด็ก ๆ มาเกิดในหมู่บ้านนี้ จึงแปลงกายเป็นผู้เฒ่าและปรากฏตัวพร้อมกับหมาน้อยตัวหนึ่ง ผู้เฒ่าถามเด็กน้อยว่า "เด็กน้อยเจ้าบ่นอะไรอยู่เหรอ บอกเรามาเถอะเผื่อเราจะช่วยเจ้าได้" เด็กน้อยตอบ "ก็แม่ของฉันนะสิ วัน ๆ ชอบใช้ให้ทำงานบ้าน ไม่เคยได้พัก ได้เล่นกับเพื่อนบ้างเลย" ผู้เฒ่าหยิบก้อนอิฐขึ้นมาสองก้อน "เอ้า ถ้าอย่างนั้นเจ้าก็มาเล่นกับเราสิ เรามาแข่งกันถืออิฐนี้ไว้คนละก้อน ใครถือได้นานกว่ากัน คนนั้นชนะ" เด็กชายเห็นว่าเป็นเรื่องง่าย ๆ จึงตกลงเล่นด้วย เวลาผ่านไปไม่ถึงครึ่งชั่วโมง เด็กน้อยเริ่มเมื่อยล้า และเบื่อจึงบ่น และขอยอมแพ้ ผู้เฒ่าก็พูดต่อว่า
"งั้นเจ้าเล่นกับลูกสุนัขตัวนี้ไหมล่ะ แต่ก่อนอื่นเจ้าต้องป้อนนมให้ลูกสุนัขตัวนี้ก่อนนะ" เด็กน้อยตอบว่า ก็ได้ แล้วเริ่มป้อนนมให้ลูกสุนัข ไม่นานลูกสุนัขก็ซนและไม่ยอมอยู่นิ่ง เด็กน้อยก็เบื่อ แล้วก็บ่นพาลไม่ป้อนนมต่อ...ผู้เฒ่าจึงสอนว่า
"แม้แต่ก้อนอิฐ 1 ก้อน เจ้าก็ยกได้ไม่ถึงครึ่งชั่วโมง เทียบไม่ได้กับแม่เจ้า ซึ่งต้องอุ้มท้องเจ้าตลอดทั้งวันทั้งคืนนานถึง 9 เดือน ก่อนจะคลอดเป็นเจ้าออกมา แล้วยังต้องอดทนเลี้ยงเจ้าตั้งแต่เล็กจนโตขนาดนี้ ขณะที่เจ้าป้อนนมลูกหมาแค่มื้อเดียวก็เบื่อแล้ว"
"การเป็นแม่นั้นลำบากนัก ตั้งแต่อุ้มท้อง และเลี้ยงลูกจนกว่าจะโต การทดแทนบุญคุณด้วยการช่วยการงานเพียงเล็กน้อย ย่อมเทียบไม่ได้กับพระคุณแม่ที่เลี้ยงเรามา" เด็กน้อยได้ฟังแล้วจึงคิดได้ รีบวิ่งกลับไปหาแม่โดยไม่คิดบ่นอีกเลย...
พ่อแม่ยอมเสียสละเลี้ยงดูลูกมาก่อน ลูกจึงรอดชีวิตและเติบโตขึ้นมาได้ ครูอาจารย์เสียสละไม่เห็นแก่เหนื่อยยาก สั่งสอนอบรมศิษย์จึงมีความรู้ติดตัว การเสียสละของผู้เป็นบุพการีชนดังกล่าว เรียกว่า ยอมอนุเคราะห์คือช่วยเหลือเป็นเบื้องต้นก่อน แม้ผู้มีคุณอื่น ๆ ก็เช่นกัน
ผู้ได้รับการอนุเคราะห์จากท่านแล้ว รู้จักทำปฏิการะ คือตอบแทนคุณภายหลัง เช่น บุตรธิดา ...เลี้ยงพ่อแม่ตอบแทน ศิษย์...เคารพนับถือและไม่ทอดทิ้งครูอาจารย์ ผู้ได้รับการช่วยเหลือจากผู้อื่นแล้ว ไม่ลืมคุณของท่าน พยายามทดแทนสนองคุณภายหลังเช่นนี้ เสมือนพืชที่บุคคลหว่านบนแผ่นดินอันชุ่มด้วยน้ำ ไม่แห้งแล้ง ย่อมงอกงามเติบโตไปได้

ความเคารพรักบำรุงมารดา นำมาซึ่งความสุขในโลก มารดาบิดา ท่านเรียกว่าเป็นพรหม